Od czego pochodzi nazwisko Firkowski ?

1. firka - ptaszek podobny do sikorki, drobnostka

źródło: Nazwiska Polaków : słownik historyczno-etymologiczny / Kazimierz Rymut ; 
Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego. T. 1, A-K. - Kraków : Wydaw. IJP PAN , 1999

fragment z ksiazki Kazimierza Rymuta

 

 

sikorka

to jest sikorka,
może ktoś mógłby mi
powiedzieć gdzie mogę
znaleźć zdjęcie firka ?

                  


Nazwa tego ptaszka pojawia się w Potopie Sienkiewicza w tomie drugim rozdziale 34:

"Była to malutka główka dziewczęca, biała jak mleko, kraśna jak róża, a wdzięczna jak obrazek. Drobniuchne, same przez się wijące się loczki zdobiły jej czoło, bystre oczka strzygły ku oficerom siedzącym wedle pana starosty, nie pomijając i jego samego; wreszcie zatrzymały się na panu Kmicicu i patrzyły nań z uporem tak pełnym zalotności, jakby mu chciały w głąb serca zajrzeć.
   Lecz Kmicic niełatwo się konfundował, więc jął zaraz patrzeć w te oczka zgoła zuchwale, a następnie trącił w bok siedzącego wedle pana Szurskiego, porucznika nadwornej pancernej chorągwi ordynackiej, i spytał półgłosem:
   - A co to za firka ogoniasta?
   - Mości panie - odrzekł ostro pan Szurski - nie mów lekce, kiedy nie wiesz, o kim mówisz... Nie żadna to firka, jeno panna Anna Borzobohata-Krasieńska... I waćpan inaczej jej nie zwij, jeśli nie chcesz swojej grubianitatis żałować!
   - Aspan chyba nie wiesz, że firka to taki ptak, i bardzo wdzięczny, dlatego żadnego też w tym przezwisku kontemptu nie masz - odparł śmiejąc się Kmicic - ale miarkując z waszmościnej cholery, srodze musisz być zakochany!"


2. Inne znaczenia...

a) dawna moneta wartości 4 groszy; przen. przest. fraszka, drobnostka, głupstwo; przen. dziewczyna roztrzepana, trzpiot. -nm. vier '4'.

źródło: Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych / Władysław Kopaliński ,
Wydanie XVII rozszerzone - Warszawa 1989 strona 172


 b) wyraz dość często używany w staropolszczyźnie na oznaczenie rzeczy lichej, bez wartości. Opaliński w satyrach pisze: "Kiedy się odrodzą od swych przodków, mam ich za firkę i za prostych chłopów1" Orjentalista Muchliński twierdzi, że Polacy wzięli ten wyraz z arabskiego firka używanego i w języku tureckim a oznaczającego bandę, sektę. Zdaje się jednak, że Karłowicz ma większą słuszność , wywodząc firkę z niem. Vierer - czworak, moneta czterogroszowa i słowiańskiego filjer - drobny pieniądz.    
  1 - cytat z Lindego

źródło: Encyklopedia Staropolska / Zygmunt Gloger, tom II
Wiedza Powszechna Warszawa 1974 strona 156