W wieku XIX tereny te stanowiły Staropolski Okręg Przemysłowy, zasobny w pokłady rudy darniowej, lasy bogate w drewno i liczne rzeki stanowiące źródło energii dla fabryk.

          W Sielpii w 1824 roku pobudowano ogromny zakład metalurgiczny, który mógł produkować 3400 ton stali rocznie. Napędem dla całego zakładu było ogromne koło wodne o średnicy 8,5m i szerokości 2,8m – największe w Polsce i jedno z największych w Europie. Aby doprowadzić odpowiednią ilość wody, do poruszania tego koła, zbudowano specjalny kanał długości kilku kilometrów.             W czasie II wojny okupant wywiózł na złom całe wyposażenie zakładu. Ocalało tylko gigantyczne koło wodne i połączone z nim koło zamachowe. Dziś jest jedynym zachowanym na świecie kołem wodnym o tak dużej średnicy.

            A co do pobliskich Końskich? – późnogotycki kościół parafialny (1492-1520), zespół pałacowo-parkowy (1740~) z pałacowymi skrzydłami, klasycystyczną gloriettą, świątynią grecką i oranżerią egipską. 
            W Skarżysku Kamiennej znajdują się pozostałości zakładów wielkopiecowych (XVIII-XIX) oraz muzeum w budynku (XIXw) administracji Staropolskiego Okręgu Przemysłowego.

            W niedalekiej odległości – Świętokrzyski Park Narodowy z górą Łysicą (612m npm) oraz Łysą Górą 596, npm z Klasztorem na Św. Krzyżu i relikwiami Krzyża Świętego, muzeum przyrodnicze oraz gołoborza z tarasem widokowym. Założenie klasztoru przypisuje się Bolesławowi Chrobremu w 1006r. 
            Pobliskie Kielce – szczególnie wzgórze zamkowe zachwyca barokowym pałacem biskupów krakowskich z 1637r – obecnie Muzeum Narodowe, z przepięknym ogrodem włoskim. Wczesnobarokowa kielecka katedra – ufundowana w 1171r kryje wiele ciekawostek jak: Figura Matki Boskiej z jednej bryły samorodka galenowego – 1646r. 
            Na zewnętrznej ścianie kieleckiej katedry znajduje się niepozorna, marmurowa tablica ufundowana w 1782 roku przez ks. Prymasa Michała Poniatowskiego, zawierająca zbiór informacji dotyczący alfabetu oraz cyfr oraz wzorzec miar. A najciekawsze w tym jest to, że prymas Poniatowski dokonał tego sto lat wcześniej przed powstaniem Międzynarodowego Biura Miar w Severs pod Paryżem.  
            Ciekawe zjawiska w Kielcach to rezerwat Kadzielnia w dawnym urobisku skalnym. W promieniu do 100km od Sielpi Wielkiej aż roi się od zabytków architektury, miejsc kultu religijnego, pomników przyrody i martyrologii. Okoliczne lasy były ostoją oddziałów partyzantów podczas powstania styczniowego i II wojny światowej.
            Tu działał legendarny wręcz major Armii Krajowej Jan Piwnik „Ponury” (Cezary Chlebowski – „Pozdrówcie Góry Świętokrzyskie). 
            W niedalekiej odległości od Sielpii Wielkiej jest Wąchock – miasteczko o ponad 800-letniej historii, słynące z klasztoru Cystersów – najpiękniejszy okaz architektury romańskiej w Polsce. Nie wiadomo dlaczego to miasteczko ulubili sobie kpiarze. Powstało mnóstwo dowcipów na temat sołtysa z Wąchocka, chociaż władze sprawuje burmistrz. Ale władze miasta sprytnie wykorzystały to i od kilku lat organizowany jest w Wąchocku festiwal prezentacji satyrycznych – „Wąchock – Europejska stolica humoru i satyry”.

Alicja Grochowska 
z domu Firkowska, gałąź Żarnów